Có ít nhất 6 loại ung thư liên quan virus HPV. Tại Việt Nam năm 2020, gần 6.000 ca mắc mới các loại ung thư này, trong đó có hơn 3.000 người tử vong.
Tiến sĩ, bác sĩ Lê Thị Thu Nga, Khoa Ung thư tổng hợp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) tư vấn về các loại ung thư liên quan tới virus HPV:
HPV là viết tắt của human papilloma virus, loại virus gây u nhú ở người. Hầu hết các loại HPV gây ra mụn cóc trên da. Các loại khác (HPV sinh dục) được tìm thấy chủ yếu trên màng nhầy của cơ thể (lớp bề mặt ẩm của các cơ quan và bộ phận của cơ thể mở ra bên ngoài, như âm đạo, hậu môn, miệng và họng).
HPV được truyền từ người này sang người khác khi tiếp xúc với bộ phận bị nhiễm bệnh của cơ thể. Chúng có thể tồn tại trong nhiều năm mà không gây ra bất kỳ triệu chứng nào.
HPV được chia thành 2 nhóm chính: gồm các loại HPV nguy cơ thấp và nguy cơ cao. Trong đó, các loại HPV gây ra mụn cóc (u nhú) trên hoặc xung quanh bộ phận sinh dục, hậu môn của cả nam và nữ, hiếm khi gây ung thư nên được gọi là virus nguy cơ thấp. Trong khi đó, các loại HPV nguy cơ cao có thể gây ung thư, phổ biến là HPV 16 và 18.
Các loại ung thư liên quan đến nhiễm HPV
Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến nhất liên quan đến HPV. Gần như tất cả các bệnh ung thư cổ tử cung đều do HPV gây ra. Tuy nhiên, ung thư cổ tử cung có thể được phát hiện sớm và thậm chí ngăn ngừa bằng các xét nghiệm sàng lọc định kỳ (xét nghiệm PAP) và bằng vắc xin.
Ung thư âm hộ: Âm hộ là phần bên ngoài của cơ quan sinh dục nữ. Ung thư này ít phổ biến hơn nhiều so với ung thư cổ tử cung, có thể phát hiện sớm bằng khám sức khỏe định kỳ.
Ung thư âm đạo: Hầu hết ung thư âm đạo và tổn thương tiền ung thư âm đạo đều chứa HPV. Những loại tiền ung thư này đôi khi được tìm thấy bằng cùng một xét nghiệm PAP được sử dụng để kiểm tra ung thư cổ tử cung.
Ung thư dương vật: phổ biến hơn ở nam giới nhiễm HIV và những người có quan hệ tình dục đồng giới.
Ung thư hậu môn: gặp ở cả nam và nữ; phổ biến hơn ở người nhiễm HIV và đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới. Các chuyên gia khuyến nghị xét nghiệm tế bào học hậu môn cho những người có nguy cơ mắc ung thư hậu môn cao (đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới, người bị ung thư cổ tử cung hoặc ung thư âm hộ, người có HIV và người được ghép tạng).
Ung thư miệng và họng: là những bệnh ung thư liên quan đến HPV phổ biến nhất ở nam giới. Bệnh có thể được phát hiện sớm khi khám định kỳ bởi nha sĩ, bác sĩ, chuyên gia vệ sinh răng miệng hoặc tự khám.
Theo thống kê ghi nhận ung thư 2020, tại Việt Nam có tổng cộng gần 6.000 ca mắc mới các loại ung thư trên đây mỗi năm, và hơn 3.000 người tử vong trong năm do các bệnh lý này.
Nhiễm trùng HPV có thể được ngăn ngừa hay không?
Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa nhiễm tất cả các loại HPV khác nhau. Nhưng có những điều bạn có thể làm để giảm khả năng bị nhiễm bệnh, như sử dụng bao cao su đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục; quan hệ chung thủy với bạn tình…
Ngoài ra, tiêm vắc xin HPV được sử dụng cho cả nam và nữ, có thể ngăn ngừa nhiễm một số loại virus HPV nhất định. Để có tác dụng tốt nhất, nên tiêm ngừa vắc xin HPV trong độ tuổi từ 9 đến 12. Thanh thiếu niên và thanh niên từ 13 đến 26 tuổi chưa được tiêm vắc xin hoặc chưa tiêm đủ mũi nên tiêm vắc xin càng sớm càng tốt.
Phát hiện loại ung thư hàng vạn người Việt mắc chỉ bằng phương pháp rẻ tiềnNgười đàn ông 45 tuổi đi khám sức khỏe định kỳ, chụp X-quang phát hiện u phổi trái kích thước lớn, vài hôm sau nhận chẩn đoán ung thư.